Optimum Assesment Platform: hét totaalpakket voor digitale toetsing.
Bij scholen en exameninstellingen zie je de term summatief toetsen vaak terugkomen. Maar wat is summatief toetsen precies? Een summatieve toets heeft als doel om een (eind)oordeel te vellen. Dit type toets kent dus consequenties, in tegenstelling tot formatief toetsen. Formatief toetsen is namelijk gericht op toetsen en leren en heeft geen (harde) gevolgen als je een toets niet haalt.
Om je een beeld te schetsen van een summatieve toets is het handig om een voorbeeld te geven dat iedereen kent. Een goed voorbeeld van een summatieve toets is het rijexamen. Je mag pas een auto besturen als je geslaagd bent voor zowel het theorie- als het praktijkexamen (rijbewijs B). Om je rijbewijs te bemachtigen zal je dus twee summatieve toetsen moeten behalen, een theoretische toets en praktijktoets.
Het rijexamen is een goed voorbeeld van summatief toetsen.
Summatieve toetsen hebben als doel te komen tot een (eind)oordeel. Verder zijn er aantal eigenschappen die betrekking hebben op summatief toetsen. Hieronder bespreken we er vijf:
Een summatieve toets is vaak een selectieve toets. Met andere woorden, je moet de toets met goed gevolg afleggen. Het rijbewijs is hierbij opnieuw een duidelijk voorbeeld. Alleen als je bent geslaagd voor het theorie- en praktijkexamen mag je een auto besturen.
Er kan veel afhangen van het behalen van een summatieve toets. Je kunt er een diploma of certificaat mee behalen dat je bijvoorbeeld in staat stelt je beroep uit te oefenen. Denk onder andere aan het Wft-diploma (Wet financieel toezicht) dat financieel adviseurs dienen te behalen om hun vakbekwaamheid aan te tonen. Ook artsen en advocaten leggen (periodiek) toetsen af om hun beroep te mogen uitoefenen.
Summatieve toetsen worden vaak landelijk en soms zelfs internationaal erkend. Dit betreft over het algemeen examens die gebaseerd zijn op specifieke beroeps- en of branchestandaarden. Wanneer hier internationaal afspraken over zijn gemaakt per branche of beroepsgroep zijn de diploma’s ook buiten Nederlands erkend/ te gebruiken.
Een summatief examen heeft als doel de kennis van de kandidaat zo gericht mogelijk te meten. Dit betekent dat iedere kandidaat over dezelfde lat moet springen zonder enige voorkennis. Logischerwijs is strikte geheimhouding van de examenvragen dan ook van groot belang. Als examenvragen zijn uitgelekt, geeft dit immers een vertekend beeld van de kennis van de kandidaat.
Gezien de over het algemeen grote belangen die met summatieve toetsen gemoeid zijn, is (streng) toezicht een vereiste. Dit kan uiteraard fysiek worden vormgegeven, maar tegenwoordig ook op afstand via online proctoring. Het voorkomen van enige vorm van examenfraude heeft in alle gevallen prioriteit.
Summatieve toetsen worden ingezet om kennis en vaardigheden te duiden en erkennen. Het is van groot belang om in het geval van digitaal summatief toetsen hoge eisen te stellen aan de toetssoftware die je hiervoor inzet. Goede toetssoftware stelt je namelijk in staat om op een veilige manier te toetsen hoe jij dat wilt.
Digitaal summatief toetsen kent veel voordelen
Enkele aspecten die van belang kunnen zijn bij de keuze van toetssoftware op een rijtje:
Zorg dat je de toets kunt afschermen middels een zogenaamde ‘lockdown browser’. In zo’n afgeschermde toetsomgeving kunnen kandidaten tijdens het examen geen andere applicaties of (web) pagina’s bezoeken. Hiermee bied je de kandidaat een veilige toetsomgeving en verklein je tegelijkertijd de kans op eventuele toetsfraude.
Iedereen weet dat afleiding funest kan zijn bij het maken van een toets. Een simpele en gebruiksvriendelijke gebruikersinterface zorgt ervoor dat kandidaten zich volledig op de inhoud van de toets kunnen concentreren. Dit komt het eindresultaat over het algemeen ten goede.
Ondanks het feit dat het overgrote deel van examenvragen nog altijd meerkeuzevragen betreft, biedt digitaal toetsen veel meer mogelijkheden. Er zijn verschillende vraagsoorten die je in je examens kunt gebruiken. Door het gebruik van verschillende vraagvormen optimaliseer je het examen. Zo kun je gebruik maken van de vraagvorm die het beste past bij de te betreffende vraag én breng je variatie aan in het examen waardoor het ook een stuk interessanter wordt voor de kandidaat. Stel dat je een summatieve toets maakt waar je geografische kennis wilt meten, dan kan je bijvoorbeeld kiezen voor een zogenaamde hotspotvraag. De kandidaat klikt in dat geval op de betreffende locatie(s) binnen een afbeelding.
Het ontwikkelen van examenvragen (ook wel items genoemd) kost veel tijd en geld. Goede toetssoftware zorgt ervoor dat je kunt rouleren met examenvragen. Bij een itembank van voldoende omvang kan er vervolgens op basis van een toetsmatrijs voor iedere deelnemer een random examen worden samengesteld. Bovendien kun je vragen ‘randomiseren’, door bijvoorbeeld verschillende namen te gebruiken in een verder vergelijkbare vraag. Ook blijven de vragen ‘veilig’ in de database en komen ze over het algemeen niet ‘op straat te liggen’, waardoor je ze iedere keer opnieuw kunt gebruiken. Je bespaart hiermee op lange termijn dus veel (ontwikkel) tijd en kosten.
Bij het ontwikkelen van (summatieve) toetsen zijn vaak veel verschillende mensen betrokken. De juiste toetssoftware helpt je om iedereen geïnformeerd te houden via ingebouwde notificaties. Wanneer de ene persoon bijvoorbeeld klaar is met het schrijven van de examenvragen, kan de andere meteen doorgaan met de vaststelling hiervan. Bovendien biedt de juiste software de mogelijkheid om de digitale ontwikkelomgeving volledig in te richten op basis van jouw werkwijze en ontwikkelaanpak.
Hulpmiddelen als toetsrapportages en -analyses geven je inzicht in de kwaliteit van de items. Door continu te meten en te verbeteren breng je jouw digitale summatieve toets naar een nog hoger niveau. Bovendien kun je altijd terugzien wat er in de loop der tijd aan een bepaald item is aangepast (itemhistorie).
Een ander belangrijk aspect van digitaal summatief toetsen is de veiligheid. Maak daarom de keuze voor een AVG-proof toetssysteem. En laat je informeren over zaken als beveiligde data uitwisseling en de rol van het toetssytseem op het gebied van fraudedetectie.
Wil je meer te weten komen over summatief toetsen? Onze (toetsdeskundige) collega’s helpen je graag verder. Heb je nog andere vragen op het vlak digitaal toetsen? Voel je vrij om contact met ons op te nemen of bekijk onze kennisbank waar je inspiratie kunt opdoen. Ook hebben wij een maandelijkse nieuwsbrief boordevol inspiratie op het vlak van digitale toetsing en examinering en kun je ons uiteraard volgen op LinkedIn.
| Ontvang een gratis exemplaar van ons 90 pagina’s tellende praktische Ebook. Inclusief een praktische checklist om direct aan de slag te gaan! |  |
